DES Encryption ne Decryption ku mutimbagano

DES oba DESede , enkola ya symmetric-key algorithm ey’okusiba data ey’ebyuma, ye musika wa DES(Omutindo gw'okusiba data) . era egaba ensirifu ey'obukuumi okusinga DES. DES emenya ekisumuluzo ekiweebwa omukozesa mu bisumuluzo ebitono bisatu nga k1, k2, ne k3. Obubaka busooka kusiba ne k1, oluvannyuma ne buggyibwamu ensirifu ne k2 ne buddamu okusiba ne k3. Sayizi y’ekisumuluzo kya DESede eri 128 oba 192 bit ate eziyiza sayizi ya 64 bit. Waliwo engeri 2 ez’okukola —Triple ECB (Electronic Code Book) ne Triple CBC (Cipher Block Chaining).

Wansi waliwo ekintu eky’obwereere ku yintaneeti ekiwa okusiba n’okuggya ensirifu mu DES n’engeri ebbiri ez’okukola ku biwandiiko byonna ebya bulijjo.

Ensirifu ya DES

Omusingi64 Hex

DES Okuggyamu ensirifu

Omusingi64 Ekiwandiiko ekitegeerekeka obulungi

Omuwendo gwonna ogw’ekisumuluzo eky’ekyama gw’oyingiza, oba gwe tukola teguterekebwa ku mukutu guno, ekintu kino kiweebwa okuyita mu HTTPS URL okukakasa nti ebisumuluzo byonna eby’ekyama tebisobola kubbibwa.

Bw’oba osiimye ekintu kino olwo osobola okulowooza ku ky’okuwaayo.

Twebaza obuwagizi bwammwe obutaggwaawo.

Ensirifu ya DES

  • Okulonda Ebisumuluzo:DES ekozesa ebisumuluzo bisatu, ebitera okuyitibwa K1, k2, k3. Buli kisumuluzo kirina obuwanvu bwa bits 56, naye olw’ebitundu bya parity, sayizi y’ekisumuluzo ennungi eri bits 64 buli kisumuluzo.
  • Enkola y'okusiba ensirifu::
    • Encrypt ne K1Bbulooka y’ebiwandiiko ebya bulijjo esooka kusibirwa nga ekozesa ekisumuluzo ekisooka K1, ekivaamu ekiwandiiko ekikusike C1
    • Decrypt ne K2:Olwo C1 esumululwa nga ekozesa ekisumuluzo ekyokubiri K2, ne kivaamu ekivaamu eky’omu makkati.
    • Encrypt ne K3:Mu kusembayo, ekivaamu eky’omu makkati kiddamu okusiba nga tukozesa ekisumuluzo eky’okusatu K3 okufulumya ekiwandiiko ekisembayo eky’okusiba C2.

DES Okuggyamu ensirifu

Okuggya ensirifu mu DES mu bukulu kidda emabega w’okusiba:
  • Enkola y'okuggya ensirifu:
    • Decrypt ne K3Ekiwandiiko ekikusike C2 kisumululwa nga tukozesa ekisumuluzo eky’okusatu K3 okufuna ekivaamu eky’omu makkati.
    • Encrypt ne K2:Ekivaamu eky’omu makkati olwo kikuumibwa nga tukozesa ekisumuluzo ekyokubiri K2, ne kivaamu ekivaamu ekirala eky’omu makkati.
    • Decrypt ne K1:Mu kusembayo, ekivaamu kino kisumululwa nga tukozesa ekisumuluzo ekisooka K1 okufuna ebiwandiiko ebitegeerekeka eby’olubereberye.

Enzirukanya y’ebisumuluzo

  • Sayizi y'ekisumuluzo:Buli kisumuluzo mu DES kirina obuwanvu bwa bits 56, ekivaamu sayizi y’ekisumuluzo ekola omugatte eya bits 168 (okuva K1, K2 ne K3 bwe zikozesebwa mu mutendera).
  • Enkozesa Ebikulu:K1 ne K3 zisobola okuba ekisumuluzo kye kimu eky’okukwatagana okudda emabega ne DES eya mutindo, naye kirungi K2 okuba ey’enjawulo okutumbula obukuumi.

Ebintu Ebirina Okulowoozebwako mu by’okwerinda

  • DES etwalibwa nga ey’obukuumi naye nga egenda mpola bw’ogeraageranya n’enkola ez’omulembe nga AES.
  • Olw’obuwanvu bwayo obw’ekisumuluzo, 3DES esobola okulumbibwa ebimu era tekyasemba ku nkola empya awali ebirala ebirungi (nga AES).

DES esigala nga ekozesebwa mu nkola ez’edda nga kyetaagisa okukwatagana ne DES, naye enkola ez’omulembe zitera okukozesa AES olw'okusiba okw'ekigero (symmetric encryption). olw’obulungi bwayo n’obukuumi obunywevu.

Ekitabo ky’okukozesa DES Encryption

Yingiza ekiwandiiko kyonna ekitali kya bulijjo oba ekigambo ky'okuyingira ky'oyagala okusiba. Oluvannyuma lw’ekyo, londa engeri y’okusiba okuva mu kifo ekikka wansi. Wansi waliwo ebiwonvu ebisoboka:

  • ECB: Nga tulina enkola ya ECB, ekiwandiiko kyonna kyawulwamu bulooka eziwera, era buli bulooka esibirwa n’ekisumuluzo ekiweereddwa era n’olwekyo bulooka z’ebiwandiiko ebya bulijjo ezifaanagana zikuumibwa mu bulooka z’ebiwandiiko ebikwatagana (cipher text blocks) ezifaanagana. N’olwekyo, enkola eno ey’okusiba etwalibwa ng’etali ya bukuumi bungi okusinga mode ya CBC. Tewali IV yeetaagibwa ku mbeera ya ECB nga buli bulooka essiddwa mu bulooka z’ebiwandiiko bya cipher ezifaanagana. Jjukira nti okukozesa IV kukakasa nti ebiwandiiko ebituufu ebifaanagana bikuumibwa mu biwandiiko ebikusike eby’enjawulo.

  • CBC: CBC encryption mode etwalibwa nga esinga obukuumi bw’ogeraageranya ne ECB mode, nga CBC yeetaaga IV eyamba mu randomizing encryption ya blocks ezifaanagana obutafaananako ECB mode. Enkula ya vekitala y’okutandika ku mbeera ya CBC erina okuba 64 bit ekitegeeza nti erina okuba nga ya buwanvu bwa bubonero 8 i.e., 8*8 = 64 bits